Waarom wij kiezen voor een pestprotocol?
Het is belangrijk dat kinderen zich kunnen ontwikkelen binnen een sociaal veilige omgeving. Pesten komt helaas bij iedere vereniging voor, hopelijk niet bij ons. Het is een probleem dat wij als jeugdcommissie willen onderkennen, als een bedreiging zien en binnen onze vereniging serieus aan willen pakken.
Dit pestprotocol is een middel om de volgende doelstellingen te bereiken:
- Alle kaderleden kunnen het pestgedrag signaleren en onderkennen.
- Het pestprotocol vormt een plan van aanpak ten aanzien van het voorkomen van pestgedrag
- Het tijdig signaleren van pestgedrag
- Het bespreekbaar maken en aanpakken van pestgedrag
- De samenwerking tussen ouders en de harmonie om pestgedrag te voorkomen en om te buigen
Formulieren en procedures leiden op zichzelf niet tot het verdwijnen van ongewenst gedrag. Wel is het belangrijk om in zaken als pestgedrag duidelijk te monitoren hoe het verloop van een casus wordt behandeld want er is veel tijd mee gemoeid en er zijn ook vele betrokkenen. Pesten zal eerst opgelost proberen te worden door de jeugdcommissie met behulp van de dirigent. Mocht dit afdoende zijn dan kan de hulp ingeschakeld worden van de vertrouwenspersonen.
Naast dit protocol is er dan ook onze vertrouwenspersoon Jenny Jeucken die kan worden benaderd door het gepeste jeugdlid, zijn ouders of dirigent of afgevaardigde van de jeugdcommissie. De vertrouwenspersoon is te bereiken via het e-mailadres: vertrouwenspersoon@harmonieunie.nl of telnummer 06-13510700
Preventieve maatregelen
Natuurlijk hopen wij dat we het pestprotocol niet hoeven te gebruiken. Om dit te bereiken is het goed om in eerste instantie preventieve maatregelen te nemen om zo pesten te voorkomen. Hiervoor hebben we de inzet van de dirigent en de jeugdcommissie en de oudere leden hard nodig. Tenslotte bepalen zij voor het grootste deel de sfeer en het klimaat in een team.
Een aantal clichés zal als eerste de wereld uitgeholpen moeten worden:
• Pesten hoort er ook een beetje bij,
• Ik ben gewoon lid, geen opvoeder,
• Ze moeten ook tegen een grapje kunnen,
• Hij/zij lokt het uit.
Pesten gebeurt uiteindelijk in een omgeving waar het mogelijk is. Waar het mogelijk is om te pesten, voelen kinderen zich doorgaans niet veilig. Niet alleen de kinderen die gepest worden voelen zich onveilig, ook de kinderen die erbij staan. In een repetitie zullen een aantal duidelijke regels moeten gelden.
De 10 gouden regels vanuit het pestprotocol zijn:
1. Je accepteert een ander lid zoals hij of zij is
2. Je beoordeelt een andere lid/muzikant niet op zijn/haar uiterlijk
3. Je hebt respect voor de spullen van een ander en komt er niet zonder toestemming aan.
4. Je sluit een ander lid niet buiten van activiteiten
5. Je scheldt een ander lid niet uit en je verzint geen bijnamen
6. Je lacht een andere lid niet uit en je roddelt niet over andere leden
7. Je bedreigt elkaar niet en je doet elkaar geen pijn
8. Je bemoeit je niet met een ruzie door zomaar partij te kiezen
9. Als je zelf ruzie hebt, praat het eerst uit. Lukt dat niet dan meld je dat bij de dirigent of iemand van de jeugdcommissie
10. Als je ziet dat een lid gepest wordt, dan vertel je dat aan de dirigent/jeugdcommissie. Dat is dan geen klikken!
Bespreek deze regels en de algemene afspraken met de jeugdleden aan het begin van het nieuwe seizoen. Deze regels werken alleen als deze ook “bewaakt” worden door de dirigent en de jeugdcommissie.
Op de eerste plaats is het voorbeeld van de oudere leden (en thuis van de ouders) van groot belang. Er zal minder gepest worden in een klimaat waar duidelijkheid heerst over de omgang met elkaar, waar verschillen worden aanvaard en waar ruzies niet met geweld worden opgelost, maar uitgesproken. Respect naar elkaar staat bij ons hoog in het vaandel en algemene fatsoensnormen en goede omgangsvormen vinden we belangrijk. Agressief gedrag van oudere leden, ouders en de jeugdleden wordt niet geaccepteerd. Alle betrokkenen horen duidelijk stelling te nemen tegen dergelijke gedragingen.
Signaleren
Het is belangrijk oog te hebben voor het onderscheid tussen pesten en plagen.
a) Plagen is vaak een incidenteel, onbezonnen en spontaan negatief gedrag. Het is eerder een onschuldige eenmalige activiteit waarbij humor een rol kan spelen. Het herhaaldelijk en langdurig karakter ontbreekt hier. Het plagen speelt zich af tussen twee (kinderen of groepen) min of meer gelijken.
b) Wanneer een jeugdlid echter gepest wordt, betekent dit dat hij continue het slachtoffer is van pesterijen. Wat hij ook doet, het is nooit goed. Het pesten speelt ook niet tussen twee gelijken, maar de onmacht van het slachtoffer staat tegenover de macht van de pester.
c) Tegenwoordig zie je ook steeds meer dat er gepest wordt via ‘social media’ genoemd Cyberpesten.
Cyberpesten (online pesten) & Online gevaren jongeren
Online pesten, ook wel cyberpesten genoemd, is pesten via de digitale media. Dit zijn social media zoals YouTube, Facebook, Tumblr, Twitter, Instagram, Snapchat, WhatsApp en chatrooms. Via deze digitale media kan je heel gemakkelijk dreigende berichten versturen, belastende foto’s of filmpjes plaatsen of iemand uitschelden. Via de digitale media zijn er oneindig veel mogelijkheden om iemand te pesten zoals: Bangalijsten, Slut-shaming, Grooming, Sexting, Sextortion, Trolling en Indentiteitshack maar er zijn nog weinig manieren om je daartegen te verweren. Er zijn een aantal organisaties waar je cyberpesten kan melden.
Hoe kan je problemen op social media melden (Facebook, Twitter, YouTube, Google, Skype, Whatsapp, Instagram)? Bekijk op de site van Helpwanted.nl de handleidingen. Zie ook deze tips wat je kan doen als je online wordt gepest.
Online pesten voelt veilig voor de dader omdat niemand het kan zien. Dit maakt het voor velen aantrekkelijk om op deze manier te pesten. De dader blijft anoniem en hoeft het slachtoffer niet in de ogen te kijken. Eigenlijk is het de meest laffe manier van pesten. De effecten kunnen erger zijn dan van traditioneel pesten.
Waarom wordt er gepest?
Pesten is een vorm van agressie en als je weet waar de oorzaak ligt, kun je pestgedrag veranderen. Oorzaken van pestgedrag zijn onder meer, het willen verkrijgen van aanzien, een demonstratie van macht, het afreageren van frustratie of communicatie waarbij nog niet is geleerd wat acceptabel is. Het pestprobleem draait niet alleen om de pester en het gepeste kind. Op de achtergrond is er een zwijgende groep kinderen bij betrokken. Zij vormen het publiek voor de pester, waaraan hij zijn succes afmeet. Er zijn echter ook kinderen die pesten afkeuren, maar zich er niet mee bemoeien.
Wat is de rol van de dirigent en de jeugdcommissie
Buiten de normale begeleiding van het korps zijn ook de dirigent en jeugdcommissie ook verantwoordelijk voor het observeren van het gedrag van de leden. Veelal zorgen de leden ervoor dat de dirigent niets meekrijgt van het pestgedrag. Dit gebeurt meestal buiten de repetities, om de maatregelen van de dirigent te ontlopen doen ze dit niet in zijn/haar bijzijn.
Daarom moeten de dirigent/jeugdcommissie hier echt zelf op gaan letten (het komt niet naar je toe)!
Probeer te signaleren
Het eerste wat een dirigent/jeugdcommissie lid moet doen, is het pesten signaleren. Is iemand een buitenbeentje in de groep, dan is dat tijdens repetities niet altijd te merken. Vaak ligt de oorzaak in de muzikale kwaliteiten van het slachtoffer; als die beduidend minder zijn dan die van de rest heeft dat zijn weerslag op de positie van het slachtoffer. In een repetitie zal hij niet snel betrokken worden en muzikaal wil niemand graag met hem in een groepje zitten of zelfde partij spelen. Ook buiten de repetities kun je pestgedrag herkennen. Leden die altijd alleen zitten of niet worden betrokken bij het groepsproces. Veel kinderen die worden gepest, hebben een beperkte weerbaarheid.
Vermoeden tot pesten
Als je het vermoeden hebt dat een lid gepest wordt, vraag het hem dan, er zijn vele mogelijkheden om hem te helpen zijn verhaal te doen. Er zelf mee komen is vaak heel moeilijk voor een lid.
Sta boven het pestgedrag
Iemand die gepest wordt, komt al vrij snel in een vicieuze cirkel terecht. Daar is het moeilijk uit ontsnappen, omdat een slachtoffer niet begrijpt dat het zelf onbewust pestgedrag oproept. Daarom moet de oplossing van buitenaf komen. Voor het functioneren van een muziekkorps is het dus van groot belang dat een dirigent/jeugdcommissie boven het pestgedrag staat.
Repeteren en samenwerken
De harmonie repeteert alleen maar in samenwerking met zijn allen. Belangrijk is er voor te zorgen dat bijv. iedereen een keer aanbod komt tijdens partij wissel in een muziekstuk. Elk lid is belangrijk en niet alleen diegene die de hoogst genoten opleiding heeft gevolgd of altijd eerste partij speelt. Zo maken we het voor iedereen nog leuker!
Maak het juiste lid organisator
Denk ook bij het aanstellen van een organisator, aan hoe geschikt deze is buiten de repetities, kies niet alleen op muziekkwaliteiten maar ook op sociale kwaliteit. Een echte organisator, is er voor alle muzikanten en staat ook op voor de minder kwalitatief goede leden. Als er pestgedrag voorkomt is ook de organisator een aanspreekpunt en kan een perfect corrigerende persoon zijn. Wat is er mooier dan dat één van de eigen leden opkomt voor iemand die gepest wordt. Maak hier echt gebruik van!
Aanpak van pestgedrag
Stappenplan bij pestgedrag
Stap 1: Meld als kind (of ouder) het pesten bij de dirigent/jeugdcommissie.
Stap 2: De dirigent/jeugdcommissie (liefst met 2 personen) spreekt alle betrokkenen op het pestgedrag aan en informeert de ouders en het dagelijks bestuur van dit voorval. De dirigent/jeugdcommissie checkt daarna regelmatig bij de kinderen of het pesten ook is verminderd en koppelt dit terug aan de ouders en dagelijks bestuur (in een nader overeengekomen tijdsbestek)
Stap 3: Vermindert het pesten niet dan worden de ouders van alle betrokken kinderen ingeschakeld voor een groepsgesprek. Hier zullen alle betrokken muzikanten/ leden en hiervan de ouders, dirigent en dagelijks bestuur van de harmonie bij aanwezig zijn. Ook de jeugdcommissie is daarbij bij aanwezig. Het is raadzaam om hiervan een schriftelijk verslag te maken voor alle betrokkenen met daarin de gemaakte afspraken en conclusies.
Stap 4: Mocht het pesten na dit gesprek nog steeds doorgang vinden, dan zullen er consequenties volgen in samenspraak met het bestuur. Dit kan bijvoorbeeld beginnen met een tijdelijke schorsing, bijvoorbeeld 2 weken niet repeteren, en kan uiteindelijk een langdurige schorsing opleveren.
Tot slot: We zijn een harmonie, geen school of instelling. We kunnen niet te diep graven in de psyche van de kinderen. We kunnen wel een open en veilige sfeer creëren, waarbij aandacht is voor prestatie en gezelligheid. Hier hoort bij dat dirigenten en muziekleraren kinderen helpen goed voor zichzelf op te komen, maar ook dat hen wordt bijgebracht dat het niet nodig is een ander te pesten.
Pesten… laat het ons weten
Dan kunnen we er samen wat aan doen!